Zabytki i miejsca pamięci położone na terenie Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego.

Na terenie Parku występują nieliczne obiekty budowlane o charakterze zabytkowym, są to przede wszystkim pozostałości po osadach młynarskich. Młyny, które działały jeszcze na początku wieku XX, w większości już nie istnieją, o ich lokalizacji świadczą jedynie pozostałości fundamentów. Ruinę fundamentów młyna można odszukać w:Lasotkach, Janoszycach i Sikorzu (nad Skrwą).
Z kolei w miejscowości Radotki znajduje się odnowiony młyn, który pełni dziś funkcję elektrowni wodnej.

Dawny młyn wodny, dziś elektrownia wodna w Radotkach - "Osada Młynarza"

Interesującym obiektem jest zespół podworski w Karwosiekach Cholewicach. W jego skład wchodzi dwór (do niedawna użytkowany przez szkołę, obecnie funkcjonuje jako budynek mieszkalny), założenie parkowe i pobliski folwark. Dodatkowym atutem tego miejsca jest niewątpliwie malownicze położenie na wysoczyźnie i rozlegające się z jego terenu dalekie otwarcia widokowe. Niestety, obiekt ten jest w złym stanie technicznym.

Zespół podworski w Karwosiekach Cholewicach

Przeważająca większość cennych obiektów budowlanych znajduje się w granicach otuliny Parku. Szczególnie interesujące i co ważne, w najlepszym stanie technicznym, są zespoły kościelne.
Z materiałów źródłowych wynika, że wszystkie pięć parafii (Bądkowo Kościelne, Stara Biała, Brwilno Górne, Siecień i Sikórz) erygowano pomiędzy XII a XIV wiekiem. Obecnie istniejące budowle kościołów są późniejsze. W granicach otuliny Parku znajdują się trzy budowle kościołów:(Bądkowo Kościelne, Brwilno Górne i Sikórz). 
Cennym obiektem jest jedyny w okolicy istniejący do dzisiaj drewniany kościół pod wezwaniem św. Andrzeja w Brwilnie Górnym z 1740 roku oraz wchodząca w zespół zabudowań kościelnych dzwonnica. Wewnątrz kościoła znajdują się zasługujące na uwagę: ołtarz główny Matki Bożej z początku wieku XVII (przeniesiony z kościoła Sióstr Norbertanek z Płocka po kasacie zgromadzenia w 1819 r.), ludowe rzeźby Chrystusa ukrzyżowanego z XVIII wieku oraz w ołtarzu głównym, rzeźba Matki Bożej z końca XV w. 

Zabytkowy, drewniany Kościół w Brwilnie

Zabytkowy nagrobek Poznańskich przy kościele w Brwilnie

Świadkami przemian społecznych oraz przebudowy struktury wsi z czasów nowożytnych są zespoły dworsko-folwarczne w Brudzeniu Dużym, Srebrnej i Sikorzu, wpisane do rejestru zabytków. Obecnym zabudowaniom dworów z XIX wieku towarzyszą zabudowania folwarczne o typowym rozplanowaniu wokół prostokątnego dziedzińca gospodarczego usytuowane w pobliżu budynku-dominanty. Znaczna część założeń parkowo-dworskich zlokalizowanych w obrębie Parku pochodzi z przełomu XVIII i XIX w. Parki mają głównie charakter krajobrazowy niekiedy z elementami regularnymi. Elementy te można zwłaszcza zauważyć w założeniach w Sikorzu i Siecieniu (układ części dróg parkowych oraz elementów roślinnych – szpalerów i alei). Zespoły zróżnicowane są pod względem zajmowanej powierzchni. Większość stanowi niewielkie założenia. Największą powierzchnię zajmuje założenie w Srebrnej, którego zasadnicza część stanowi park leśny. W granicach Parku znajduje się czynny cmentarz parafialny w Sikorzu wraz z zabytkową kaplicą cmentarną na jego terenie. 

Kościół w Sikorzu

Zabytkowy pałac w Sikorzu-dzisiaj mieszkania komunalne

Zespół pałacowy w Brudzeniu Dużym

Zabytkowy cmentarz w Sikorzu

Na terenie otuliny Parku znajdują się nieliczne drewniane domy z przełomu XIX i XX wieku. W ewidencji zabytkowej znajdują się  dwa domy w Murzynowie usytuowane przy drodze poprowadzonej nad brzegiem Wisły, mieszczący muzeum, w bezpośrednim sąsiedztwie otuliny. 

Muzeum im.Stanisława Murzynowskiego w Murzynowie

Na terenie otuliny Parku występują ślady jeszcze do nie dawna charakterystycznych dla tych terenów, zabudowań osad młyńskich. Z osady młyńskiej w Cierszewie, położonej w rozległej dolinie z rozlewiskami Skrwy, pozostał jedynie dom młynarza (po remoncie). Obecnie na terenie dawnego zespołu funkcjonuje ośrodek rekreacyjno-szkoleniowy.

Dobrze zachowane są pięknie położone w rozległej dolinie Wierzbicy: zagroda w Wyszynie (młyn i dom mieszkalny, 2-ga połowa XIX wieku) oraz młyn w Kobiernikach (początek XX wieku). 
Na terenie otuliny znajdują się wsie o zróżnicowanym układzie: Bądkowo Kościelne – ulicówka, Murzynowo – rządówka (wzdłuż brzegu Wisły), Brudzeń i Sikórz – wielodrożnice wykształcone na szkielecie starych tras handlowych krzyżujących się w ich środkach. 
Na terenie otuliny do rejestru zabytków wpisano cmentarze przykościelne wraz z najcenniejszymi nagrobkami w: Brwilnie Górnym, Siecieniu i Sikorzu. Pozostałe późniejsze cmentarze (parafialne) w Bądkowie Kościelnym, Brwilnie Górnym i Sikorzu znajdują się w ewidencji konserwatorskiej. Miejsca pamięci narodowej to tablice, pomniki i mogiły upamiętniające tragiczne zdarzenia z czasów II wojny światowej. Są to przede wszystkim zbiorowe mogiły ofiar terroru hitlerowskiego lub tablice upamiętniające śmierć ważnych dla tej zbiorowości osób. Znajdują się w kościołach, na cmentarzach parafialnych lub w miejscach dokonania zbrodni – w okolicznych lasach, m.in. w Bądkowie Kościelnym, Brudzeniu Dużym, Brwilnie i Sikorzu.

Szlak czerwony im. Bolesława Krzywoustego

Szlak czerwony im. Bolesława Krzywoustego jest jedynym znakowanym szlakiem PTTK, który przebiega przez Brudzeński Park Krajobrazowy. Na długości 21,5 km przebiega przez teren Parku, a na długości 4,5 km – przez otulinę. Szlak zaczyna się w Płocku przy budynku Odwachu, gdzie swój początek posiadają także inne szlaki turystyczne. Prowadzi generalnie w kierunku północno-zachodnim wychodząc poza granicę administracyjną Płocka, mija w bezpośredniej bliskości ,,oz maszewski” i dochodzi do lasu. Jest to już otulina, a wkrótce także granica terenu Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego. Następnie, na bardzo długim odcinku szlak prowadzi poprzez drzewostany leśne kompleksu leśnictwa Brwilno. Po prawej stronie szlaku, na dużej polanie śródleśnej usytuowano nowe budynki leśnictwa. 

Dalej, wśród lasu znajduje się duża mogiła będąca miejscem pamięci narodowej. Prowadząc przecinkami leśnymi i drogami, szlak turystyczny pozwala zobaczyć starodrzew dębowo-sosnowy z pomnikami okazami drzew. Nieco dalej – osada leśna, będąca dawniej siedzibą leśnictwa Brwilno. Szlak wiedzie dalej na zachód drogą leśną, a następnie pięknym, głębokim jarem aż do granicy lasu. Jest to dogodne miejsce na odpoczynek, podczas którego podziwiać można rozległą panoramę Wisły i jej doliny. Na Zalewie Włocławskim, utworzonym wskutek spiętrzenia wód Wisły, zachowała się wyspa zwana Wyspą Brwileńską, zasiedlona przez kolonię kormoranów i czapli siwych. Szlak wiedzie jednak stokiem skarpy w kierunku północnym. 

Dalszą trasę szlaku wytyczono po lewej stronie na ujściowym odcinku rzeki Skrwy Prawej. Na odcinku od tego miejsca aż do Radotek szlak jest praktycznie nieprzejezdny rowerem. Po przebyciu stoku skarpy szlak mija kolejną osadę leśną i skrajem lasu oraz pól  uprawnych dochodzi do wąwozu. Dalej szlak prowadzi wąwozem w dół i dochodzi nad zalew Skrwy. Przed mostem w Cierszewie mija konny ośrodek jeździecki, utworzony na bazie siedliska i dawnego młyna wodnego. Następnie trasa wiedzie ścieżką wzdłuż Skrwy, po lewej stronie mijając, kolejny na tym terenie, interesujący wąwóz. Szlak prowadzi dołem, dochodząc polnym traktem do zabudowań wsi Radotek i dalej do szosy asfaltowej Srebrna – Murzynowo. Mija most na Skrwie i wiedzie szosą do Kobiernik. Ten ,,szosowy” odcinek należy do  najpiękniejszych na całym szlaku ze względu na panoramę meandrującej Skrwy, widzianą z kilkudziesięciometrowego wzniesienia. Przed przystankiem w Kobiernikach szlak skręca w lewo i biegnie na północ wiejską drogą wysadzoną starymi wierzbami. Dochodzi do granicy lasu. 

Dalej trasa prowadzi leśną drogą i w stosunkowo bliskiej odległości mija interesujący staw śródleśny w obniżeniu terenu. Po lewej stronie znajduje się wyniesienie terenu zwane jako ,,Góra Grzywa”. Nieco dalej kolejne obniżenie i mostek na strumieniu, który uchodzi do Skrwy w odległości 2,5 km stąd w kierunku zachodnim. Po opuszczeniu lasu szlak prowadzi wśród pól uprawnych, a następnie droga obok zabudowań gospodarczych byłego PGR-u w Sikorzu. Mija kolejno zespół pałacowo-parkowy w Sikorzu, ogromny budynek Domu Rekolekcyjnego w Sikorzu oraz kościół, a następnie dochodzi do szosy Płock – Brudzeń, gdzie skręca w lewo. Dalszy odcinek szlaku od Sikorza do Brudzenia jest nieprzejezdny dla rowerzystów. Od przystanku w Sikorzu szlak skręca w las i schodzi w dół bardzo stromą ścieżką. Jest to teren rezerwatu przyrody ,,Sikórz”. Trasa prowadzi poprzez kładkę nad mokradłami i dalej w górę rzeki, pozostawiając po lewej stronie rozlewiska byłego młyna wodnego. Stąd niedaleko już do granicy lasu, będącej jednocześnie granicą rezerwatu. Poza lasem szlak  wiedzie wśród łąk i pól; z drogi widać pojedyncze siedliska wsi Parzeń. Następnie trasa przybliża się ku Skrwie, a ze skarpy widać rzeczną dolinę. Biegnąc wzdłuż rzeki szlak przyjmuje następnie kierunek północno-wschodni  i dociera do szosy Płock – Brudzeń Duży. Tutaj skręca w lewo, aby szosą dotrzeć do granic kompleksu leśnego Brudzeń. Prowadzi dalej na północ skrajem lasu i łąki do wylotu leśnego wąwozu. Jest to teren rezerwatu ,,Brudzeńskie Jary”. 

Szlak pokonuje wąwóz oraz strumień i na granicy lasu skręca w lewo, aby dotrzeć na szczyt wczesnośredniowiecznego grodziska. Dalej trasa prowadzi krawędzią skarpy docierając do dwóch potężnych buków, będących pomnikami przyrody i dalej biegnie drogą leśną w kierunku zachodnim aż do szosy Płock – Brudzeń. Szlak przecina gminna miejscowość i kieruje się na północ drogą w kierunku Bądkowa Kościelnego i dalej na północ, przecinając drogę do Łukoszyna, będącą jednocześnie granicą otuliny Parku. Od Brudzenia do końca trasy szlaku pozostaje zaledwie 7 – kilometrowy odcinek.